Agile werken: wat is dat eigenlijk?

Leestijd: 6 min.

Agile werken, je hebt er vast al eens van gehoord. Net zoals van termen als agile coach, agile training, agile scrum, enzovoorts. Maar wat betekent het en wat is agile werken eigenlijk?

Wendbaar

Agile werken betekent letterlijk ‘behendig’ of ‘wendbaar’ werken. En wendbaar werken is een belangrijk thema van deze eeuw. Door globalisering, snelle technologische ontwikkelingen, zoals de komst van het internet, veranderen klantwensen zich in almaar sneller tempo.

Hierdoor is het het voor veel teams en bedrijven een uitdaging om concurrerend te blijven. Wendbare, agile organisaties, passen zich sneller aan veranderende marktomstandigheden aan en hebben daardoor meer kans om te overleven en te groeien.

Klassieke voorbeelden van  bedrijven die onvoldoende snel hun aanpak veranderden en daardoor jammerlijk verloren gingen zijn bijvoorbeeld Nokia, Kodak, Xerox, IBM, BlackBerry, Polaroid en V&D. Kijk je dichtbij huis in je eigen winkelstraat dan zie je hetzelfde patroon: winkels die vaak vol goede moed beginnen maar vaak al snel weer hun deuren sluiten.

Veel van deze bedrijven hadden kunnen blijven bestaan wanneer ze op tijd agile waren gaan werken. Maar wat is agile werken?

Het ontstaan van Agile werken: adaptief project management

Om de concurrentie een stap voor te blijven waren organisaties al lang voordat het begrip ‘Agile werken’ bestond al op zoek naar manieren om wendbaarder te zijn.

Zo werd er eind vorige eeuw al volop nagedacht over nieuwe manieren om tijdens projecten makkelijker te kunnen bijsturen: ‘Adaptief project management’.

Hierdoor kon men beter inspelen op wisselende marktomstandigheden. Zodanig, dat het eindresultaat relevanter en waardevoller is voor de klant en eindgebruiker.

Verschillende manieren van adaptief projectmanagement

Door de snelle ontwikkeling van de IT-industrie eind vorige eeuw was dit logischerwijs een van de eerste vakgebieden waarin nieuwe methoden voor adaptief projectmanagement werden bedacht én uitgeprobeerd.

Slechts een greep uit de grote hoeveelheid methoden die in de loop van de tijd zijn ontwikkeld zijn: Crystal, DSDM (Dynamic Systems Development Method), XP (eXtreme Programming), FDD(Feature Driven Development), ASD.

En ja, ook Scrum.

In tegenstelling tot andere Agile methoden vond Scrum zijn oorsprong in 1986 niet in de softwareontwikkeling, maar kwam het voort uit vergelijkend bedrijfskundig onderzoek [1].

Daarover in een volgend blog meer.

Van verschillende methoden naar een overkoepelende visie

Eind vorige eeuw waren er dus al een boel verschillende methoden voor adaptief project management.

Agile werken en de hieruit voortvloeiende agile methoden komen voort uit het ‘Agile Manifesto’.

Dit manifest, dat begon als ‘Software Manifesto for Agile Development’ [2], werd bedacht rond een haardvuur in het Snowbird skiresort in de Wasatch bergen in Utah, in de winter van februari 2001.

Het ontstond doordat de deelnemers van de bijeenkomst, na ongetwijfeld een dag sneeuwpret, een gezamenlijke visie probeerden te formuleren voor de verschillende adaptieve methoden die tot dan toe waren ontwikkeld.

Scrum bijvoorbeeld, zag als concept het levenslicht al in het eind van de eeuw daarvoor in 1986.

Het Agile manifesto beschrijft heel kort een viertal prioriterende waarden en dertien gerelateerde principes.

“Mensen en hun interactie boven processen en hulpmiddelen

Werkende producten/diensten boven uitgebreide documentatie

Samenwerking met de klant boven contractonderhandelingen

Inspelen op verandering boven het volgen van een plan”

Vrij vertaald werken organisaties, volgens het manifest, ‘agile’ als ze: in nauwe samenwerking met hun klant nieuwe producten en/of diensten ontwikkelen en hiermee al tijdens de ontwikkeling flexibel inspelen op veranderende marktomstandigheden.

Dit doen ze doordat ze mensen en hun interacties prevaleren boven processen en hulpmiddelen en door een nadrukkelijke focus op het leveren van toegevoegde waarde voor de klant, de eindgebruiker.

Het Agile Manifesto is aldus de overkoepelende visie of gedachte die de diverse, los in de tijd, ontwikkelde adaptief project management methoden samenbrengt onder één noemer.

Agile werken is daarmee een visie om samenwerken van mensen te organiseren. Agile werken en de agile methoden die zijn ontstaan hebben diverse kenmerken wanneer deze op de juiste manier worden uitgevoerd in een organisatie: van agile management tot agile teams in de dagelijkse bedrijfsvoering.

Kenmerken Agile organisaties: kleine zelfsturende teams

In Agile organisaties wordt veelal gewerkt in kleine zelfstandige multidisciplinaire teams die werken in korte cycli aan relatief kleine taken en continu feedback krijgen van de uiteindelijke klant of eindgebruiker.

Ben je wel eens betrokken geweest in een klein team waarin de communicatie moeiteloos gaat en de groep als één lijkt te denken en te handelen?

Zo’n agile team kan een situatie analyseren, een keuze maken en handelen alsof het een enkele ononderbroken vloeiende beweging is.

Het A-team!

Geen enkele leidinggevende vertelt ze wat ze moeten doen. Ze vertrouwen de andere teamleden.

Dat vertrouwen wordt beloond wanneer ze presteren.

Het is bijna alsof de groep een eigen brein heeft. Directe gesprekken lossen alle verschillen in zienswijze op.

Werken in een zo’n agile team is, als dat je past, hartstikke leuk.

Kenmerken Agile organisaties: sterke klantgerichtheid

Agile organisaties focussen sterk op het leveren van waarde aan klanten.

Globalisering, deregulatie en nieuwe technologieën, vooral het internet, boden de klant keuzes aan. Keuzes op basis van betrouwbare informatie over deze keuzes en de mogelijkheid om met andere leveranciers in contact te komen.

Opeens was de klant de baas en verwachtte deze waarde die direct en zonder enige moeite tot hem kwam.

In de competitieve markt van vandaag, waarin klanten directe, vertrouwde antwoorden verwachten, is een bureaucratische aanpak steeds minder effectief.

De klant denkt: “Waarom zou ik wachten? Als jij het nu niet levert, vind ik wel iemand anders die het wel doet.”.

In een hiërarchische bureaucratie, is “de klant is nummer één” eigenlijk slechts een slogan. In werkelijke Agile organisaties met agile management en agile teams is iedereen gepassioneerd en geobsedeerd over het leveren van meer waarde aan klanten.

Iedereen in de organisatie heeft duidelijk zicht op de uiteindelijke klant en kan zien hoe zijn werk waarde toevoegt aan die klant – of juist niet.

Kenmerken Agile organisaties: de organisatie als netwerk

Agile organisaties proberen de de organisatie in te richten als een transparant netwerk van medewerkers die samen toewerken naar een gemeenschappelijk doel van blije klanten.

Hiërarchische organisaties opereren vaak als een gigantische olietanker: groot en efficiënt, maar langzaam en moeilijk manoeuvreerbaar.

Wanneer de gehele organisatie Agile omarmt, lijkt de organisatie minder op een gigantisch schip, en meer op een vloot van kleine speedboten.

In plaats van een stationaire machine, is de organisatie een organisch levend netwerk van zelfsturende teams. De gehele organisatie, inclusief de top, is geobsedeerd door het leveren van meer waarde aan klanten.

Agile teams nemen zelf initiatief en werken samen met andere Agile teams om algemene problemen op te lossen. Agile management biedt de teams bovendien deze vrijheid.

Hoe organisaties Agile kunnen gaan werken

Agile werken lijkt ideaal, is in veel gevallen noodzakelijk, maar is niet eenvoudig.

Zeker niet voor de grotere organisaties.

Organisaties die bijvoorbeeld omwille van hun concurrentiepositie Agile willen gaan werken kiezen daartoe vaak een raamwerk of methode. Scrum is de meest generieke Agile methode. Het wordt daardoor het meest gekozen.

En doordat Scrum meer een raamwerk is dan een methode zijn er in de loop van de tijd veel verschillende soorten implementaties van Scrum ontstaan die ieder voor zich tegemoet komen aan specifieke behoeften van bedrijven.

De vraag is wat de betekenis van agile werken is voor een specifieke organisatie. Hoe wordt het correct geïmplementeerd en hoe sluit het aan bij de doelen van de organisatie?

Daarover in een later blog meer.

Agile werken: samenvattend

Agile werken betekent wendbaar werken. Wendbaar werken van organisaties komt tegemoet aan de snel veranderende markt wensen van vandaag de dag.

Om te groeien en concurrerend te blijven willen organisaties daarom agile, wendbaar werken.

Bij Agile werken gaat het over multidisciplinaire teams die in nauwe samenwerking en met sterke klantfocus in korte ontwikkelcycli producten en diensten realiseren.

Agile werken is een visie. Om die visie in de praktijk te brengen maken organisaties gebruik van Agile methoden. Een van de meest gebruikte Agile methoden is Scrum.

 

Bronnen en referenties:

  1. Harvard Business Review, the new new product development game: https://hbr.org/1986/01/the-new-new-product-development-game
  2. Agile Manifesto: https://agilemanifesto.org/
  3. Denning, S. Explaining agile -Forbes magazine, 8 september 2016-
Door: Merijn Visman

Delen: