Agile Scrum: wat houdt dat in?

Leestijd: 8 min.

In een vorig blog schreef ik over Agile werken. Maar wat betekent ‘Agile Scrum’ eigenlijk?

De scrum binnen rugby

Bij rugby staat scrum voor een spelhervatting na een overtreding. Alle spelers gaan dan samen in een cirkel staan, waarbij teamgenoten zich met de armen over elkaars schouders schrap zetten tegen de opponent. Dat heet een scrummage. Zodra de rugbybal in de kring wordt gegooid, kan het spel weer beginnen.

De term Scrum wordt ook veel gebruikt als naam van een agile methode voor het organiseren van projecten. Om duidelijk te maken dat het dan gaat om een scrum manier voor agile werken in plaats van rugby. Daarom vaak de term agile toegevoegd: agile scrum.

Bij Agile Scrum draait het ook om teams die de schouders eronder zetten en samen bouwen aan een solide en stabiele basis voor het organiseren van projecten

Adaptief Projectmanagement

De mens is altijd  op zoek naar methoden en technieken om sneller en efficiënter producten en diensten te leveren dan de concurrent. Dan ben je immers in het  voordeel. Het is ‘survival of the fittest’: Darwin ten voeten uit!

Daarom  zijn in de loop van de tijd allerlei adaptieve projectmanagement methoden bedacht, op basis waarvan je tijdens het project makkelijker en sneller kunt bijsturen zodat het resultaat nog beter aansluit bij de veranderde behoeften van je klant.

Een van die methoden is Scrum. Grote voordeel van Scrum is, dat het door zijn generieke karakter toepasbaar is  voor vele soorten projecten. Hierdoor is het populairder dan meer specifieke agile methoden.

Ontstaan van Scrum

De term  Scrum als manier om werk te organiseren, is al in de jaren tachtig  voor  het eerst opgedoken in een artikel van de bedrijfskundigen Hirotaka Takeuchi en Ikujiro Nonaka:‘The New New Product Development Game’ in de Harvard Business Review van 1986[1].

Ja 1986, inmiddels meer dan dertig jaar geleden.

De bedrijfskundig wetenschappers deden wereldwijd onderzoek  naar de onderlinge verschillen in slagkracht van bedrijven. Ze constateerden dat kleine, zelforganiserende teams die in nauw contact staan met de klant, in kortere cycli – dus sneller – opleveren tot betere resultaten kwamen dan minder wendbare teams.

De analogie met het schouder aan schouder staan tijdens een spelhervatting binnen rugby sprak Takeuchi en Nonaka aan en daarom benoemden ze het werken in zelforganiserende teams als Scrum.

Jaren later pikten de Amerikaanse ICT-ers en entrepreneurs Jeff Sutherland en Ken Schwaber dit Scrum principe op, brachten en ontwikkelden ‘Scrum’ in de praktijk en vertelden in 1995 over hun ervaringen op een developers-conferentie . Vanaf dat moment won Scrum steeds meer terrein, eerst binnen de ICT, later ook binnen veel andere disciplines.

Wat is het verschil tussen Agile en Scrum?

Een veelgehoorde vraag.  Agile is geen methode, maar een gedachtegoed, een visie. Een visie die in 2001 begon als ‘Agile Manifesto for Software Development‘. Deze werd in 2005 aangevuld en uitgelegd met de ‘Declaration of Interdependence‘.

Om Agile werken in de praktijk te brengen, kun je kiezen uit veel  methoden. Waaronder dus Scrum, dat vanzelfsprekend ook de  vier basiswaarden van Agile onderschrijft. Fruit verhoudt zich tot appel zoals Agile zich verhoudt tot Scrum.

De principes van Scrum

De ‘elevator pitch’ van Scrum is: ’het bereiken van de hoogste waarde in de kortst mogelijke tijd’. De focus ligt daarbij op  op zes principes:
  1. Empirische proces controle: in plaats van gedetailleerde planning aan de voorkant van het project, loopt  de planning van Scrum tijdens het project zelf  en op basis van de empirie: de in de praktijk bereikte tussenresultaten.
  2. Zelforganisatie: in een Agile Scrum project organiseren de  Scrum-teams zichzelf. De Scrum Master is er alleen om te begeleiden.en Bye bye command-en-control type leiderschap.
  3. Samenwerking: in Scrum wordt stevige focus gelegd op samenwerking met alle ‘stakeholders’, volgens het adagium: samen maak je het eindresultaat. In plaats van alleen wensen over de muur gooien en maar afwachten waar het projectteam mee komt.  Prioritering op waarde: om de hoogste waarde in de kortst mogelijke tijd te leveren, steunt  een Scrum project sterk op het voorrang geven aan p waarde. Hoe hoger de verwachte toegevoegde waarde van een onderdeel,  hoe hoger de priortiteit voor dat  deelresultaat van het project.
  4. Tijd-box: binnen Scrum zijn  veel meetings ge-time-boxed. Wat wil zeggen dat er van tevoren bekend is hoelang een bepaalde meeting maximaal mag duren. Dit zorgt voor structuur, overzicht en bevordert dat meetings niet langer duren dan absoluut noodzakelijk.
  5. Iteratieve ontwikkeling: binnen een Scrum projecten is de oplevering van  producten en diensten iteratief, dat wil zeggen stap voor stap. Hierdoor is het mogelijk om een product of dienst al tijdens het project te beoordelen en indien nodig  bij te sturen.

Scrum Rollen

Er zijn drie rollen in Scrum. Deze rollen kennen onderling geen hiërarchie.

Wel is er een heldere scheiding tussen wie er wat doet.

Zo heeft de Scrum Product Owner het contact met de klant en bepaalt in nauw overleg met de klant/opdrachtgever wat er gemaakt moet worden en met welke prioriteit. Het Scrum team bepaalt hoe iets gemaakt gaat worden en plant zijn eigen werk. De Scrum Master begeleidt het Scrum proces en coacht en faciliteert het Scrum team.

5 Fasen waarvan vier recursief.

Er zijn vijf opvolgende fasen in Scrum. Op het eerste gezicht lijken deze fasen heel erg op die van een klassiek watervalproject:

Ten eerste de  initiatieffase, gevolgd door de plan- en inschattingsfase. Dan het realiseren van de projectresultaten tijdens de implementatiefase, de beoordeling van de product-resultaten tijdens de review & retrospectfase en tenslotte worden de producten vrijgegeven vor de markt tijdens de releasefase.

Tot nu toe geen bijzonderheden. Maar: schijn bedriegt.

Want na de afronding van die eerste initiatieffase, doorloop je de andere vier fasen, in herhaling, steeds opnieuw in een cyclus. Net zolang tot het eindproduct -of dat nou een dienst of een tastbaar product is – klaar is.

Elk van deze cycli heet binnen Scrum een sprint.

Scrum levert sneller waarde op

Binnen Scrum krijgt ieder onderdeel van het project vooraf prioritering  op basis van waarde. Een product dat meer waarde toevoegt, krijgt een hogere prioriteit en zal daardoor eerder aan de beurt komen.

In dat proces  is de kracht van Agile Scrum het herhalende patroon van de sprints.

Want daardoor komen tijdens het lopende project al deelproducten af. Die kan je dus sneller afleveren en dat betekent een snellere levering van waarde. En het mes snijdt bovendien aan twee kanten. Want de ervaringen met de tussentijds geleverde deelproducten worden ook gebruikt om in opvolgende fasen het product nog beter te maken. Hierdoor sluit het product nog beter aan op de wensen van de klant.

Neem bijvoorbeeld  de bank-apps van de ING en de ABN-AMRO. In het begin  konden klanten daarmee alleen hun  banksaldo bekijken. Tegenwoordig kan zo’n app van alles. Je hebt als consument je hele bank online bij je. Al die extra functionaliteit is, stukje bij beetje, in de loop van de tijd toegevoegd.

Dat betekent een constante toevoeging van waarde door de jaren heen. Door de vlotte introductie indertijd was je als consument al lang geleden in staat om gebruik te maken van de app. In die tijd was alleen het online inzien van je saldo al van veel waarde. Door in de loop van de tijd de gebruikerservaringen goed te monitoren en op nieuwe behoeften in te springen, zijn ontwikkelaars in staat geweest om met veranderende gebruikerswensen om te gaan.

Is Agile Scrum een methode of een raamwerk?

Scrum is zeker niet zo methodisch als bijvoorbeeld PRINCE II (PRojects IN Controlled Environments) en voelt daardoor veel meer aan als een raamwerk waar je als organisatie al naar behoefte uit kunt putten.

Uiteindelijk gaat het immers niet over Hoe je de hoogste waarde bereikt in de kortste tijd, maar dat je de hoogste waarde in de kortst mogelijke tijd bereikt. In ieder geval voordat je concurrent dat doet. Doordat Scrum  het karakter heeft van een raamwerk, is het op veel verschillende manieren te gebruiken.

Is Agile Scrum in alle gevallen de meest handige organisatie methode?

Nee, zeker niet in alle gevallen. Scrum is een belangrijke overweging voor bedrijven en organisaties die producten of diensten leveren in competitieve markten en die willen overleven of groeien in hun markt door de hoogste waarde in de kortst mogelijke tijd te leveren.

Maar als het bijvoorbeeld gaat over het produceren van producten of diensten met een lange levenscyclus tegen de laagst mogelijke prijs, dan is de procesoptimalisatie van onder andere Lean een betere keuze. Scrum kan in termen van markt behoud en marktaandeel het verschil maken. De theorie achter  het werken volgens Agile Scrum is makkelijk. Een succesvolle praktische invoering, zeker in al langer bestaande organisaties, is een ander verhaal en  weerbarstiger.

Daarover in een later blog meer.

De toekomst van Agile Scrum

Net zoals het Agile gedachtegoed is het Agile werken volgens Scrum niet meer weg te denken. Steeds meer organisaties stappen dan ook over. Het begon met bedrijven die Scrum gingen gebruiken vanwege  de stevige concurrentie in hun markten. Inmiddels besluiten nu ook veel afnemers en leveranciers om Scrum te gebruiken. Zo gebruikt onder andere ook de Rijksoverheid Scrum op allerlei niveaus.

Het Scrum framework evolueert intussen mee. Voor grote organisaties die zich volgens Scrum willen organiseren bestaan inmiddels afgeleiden van Scrum. Zoals  SaFE, Less, het Spotify-model enz. komen er regelmatige nieuwe aanpassingen bij.

Bottom line is en blijft daarbij echter steevast: het leveren van de hoogste waarde in de kortst mogelijke tijd!

Agile Scrum: samenvattend

Agile is een gedachtengoed. Om daadwerkelijk Agile te werken zijn er veel en diverse methoden en raamwerken.

Een van die methoden is Scrum. Scrum is populair doordat je het voor veel verschillende disciplines kan gebruiken.

De pitch van Scrum is: het leveren van de hoogste waarde in de kortste tijd.

Scrum doet dit door: te prioriteren op de waarde die een (deel)product levert en door al tijdens het project (deel)producten aan de klant te leveren.

Scrum is de methode voor bedrijven en organisaties die willen overleven of groeien in een hoog-dynamische markt.

Bronnen en referenties:

  1. Harvard Business Review, the new new product development game: https://hbr.org/1986/01/the-new-new-product-development-game
  2. Agile Manifesto: https://agilemanifesto.org/

Wil je je verder verdiepen in Scrum? Overweeg dan een van onze certificerende trainingen tot bijv. Scrum Master of Scrum Product Owner.

Ben je op zoek naar welke Scrum rol het best bij je past? Doe dan eens deze korte quiz.

Door: Merijn Visman

Delen: